Czym jest persona?

Persona jest fikcyjną, ale jak najbardziej urealnioną po­stacią. Reprezentuje określoną grupę osób: klientów lub użytkowników, segment rynku, podzbiór pracowników lub dowolną inną grupę finalnych użytkowników projektowa­nych usług czy produktów. Persona jest archetypem tych użytkowników, a jej powstanie oparte jest na prawdziwych danych. Persony, choć imaginatywne, pomagają uczynić grupy o podobnych potrzebach bardziej zrozumiałymi i ła­twiejszymi do empatyzowania. 

Skąd się wzięło pojęcie persony?

Za twórcę persony uważany jest Allan Cooper, amerykański projektant i programista, powszechnie uznawany za „ojca Visual Basic”, który w 1998 roku opublikował książkę „The Inmates Are Running the Asylum”. Przedstawił w niej personę jako praktyczne narzę­dzie do projektowania interakcji.

Jak konstruować personę?Kiedy konstruujemy personę, myślimy o niej w kategoriach osobowych. Oto przykład persony: „Kobieta, profesjonalistka, która w dużym stopniu polega na swoim telefonie komórkowym. Robi tak zarówno w pracy podczas komunikowania się z klientami, zarządzania kalendarzem i organizowania podróży, jak i w celach osobistych, takich jak płacenie rachunków, robienie zakupów czy kontakt ze znajomymi. Jej harmonogram jest napięty i nie zostaje jej wiele czasu na zakupy, więc przy większych z nich korzysta z sieci, aby poznać funkcje, cechy i ceny pożądanych produktów. Jej ideałem jest kupowanie online, a następnie odbieranie przedmiotów w sklepie podczas przerwy na lunch zamiast czekania na dostawę”. 

Należy jednak pamiętać, że persony o określonych potrzebach i celach w zakresie usług niekoniecznie dostosują się do tradycyjnych segmentów stworzonych przez działy marketingu na potrzeby komunikacji reklamowej. 

Z naszych doświadczeń wynika, że te same podstawowe wzorce person powtarzają się w różnych branżach, a opisanie od czterech do sześciu głównych zwykle wystarcza do pokrycia około 80% bazy klientów.

Czym jest, a czym nie jest persona:

• Jest obrazem realnej osoby reprezentującej segment. Nie jest opisem segmentu.
• Jest opisem osoby „z krwi i kości” — będziemy się do niej wielokrotnie odwoływać z pytaniami: czy ta osoba by to kupiła, zrobiła etc. 
• Nie jest opisaną liczbami statystyką.
• Jest drogą do empatyzacji w trakcie prac projektowych i podejmowania decyzji. 
• Nie jest listą zadań, obowiązków czy oczekiwań wobec naszego klienta.

Gdzie stosujemy personę i dlaczego jest ona ważna

Przy odpowiednim podejściu persony wnoszą znaczną wartość do naszej pracy i mogą być używane w wielu kontekstach. Person będziemy używać podczas wszystkich etapów prac projektowych. Będziemy przywoływać ich cechy, sprawdzając powstające koncepcje. Od samego początku to właśnie persona będzie wyznaczać kierunek naszych prac, odegra główną rolę w tworzeniu mapy doświadczeń klienta. To ludzie odpowiadający tej grupie użytkowników będą z nami rozmawiać i uczestniczyć w badaniach, a na koniec to właśnie dla nich będziemy projektować docelowe rozwiązania i z nimi sprawdzać ich wartość.

Nie przesadzajmy z ich liczbą. Dopiero jeśli nasz projekt faktycznie dociera do grup na tyle różnych, że ich sposób funkcjonowania i osobowość wpływają na specyfikę roz­wiązania, powinniśmy stworzyć dodatkowe persony. Ogól­na zasada przy ich tworzeniu brzmi: 

Mniej znaczy więcej.

Zbyt wiele person może spowodować, że przestaniemy się skupiać na tym, co naprawdę ważne.

Jak stworzyć personę

Jim Kalbach, autor Mapping Experience, sugeruje zebranie następujących rodzajów informacji w celu stworzenia persony:

• Zachowania lub działania (np. nawyki, hobby, działania zawodowe) mające związek z doświadczeniem, które będziesz projektować.
• Dane demograficzne takie jak: wiek, płeć, pochodzenie etniczne i wszelkie inne odpowiednie wskaźniki demograficzne.
• Jakie potrzeby możesz zaspokoić i jakie bolączki możesz złagodzić dzięki projektowanemu doświadczeniu?
• Psychografia obejmująca mniej obserwowalne cechy indywidualne, takie jak postawy, przekonania i aspiracje.

Szablon persony

Stąd pobierzesz szablon persony w pliku pdf który możesz wydrukować w dowolnym rozmiarze i wykorzystać w pracy warsztatowej.

---